رابطه سرطان و ماساژ
سرطان از بیماری‌هایی است که اخیرا در کشور ما شایع شده و خطر ابتلا به آن بسیاری از افراد به خصوص آن‌هایی را که سبک زندگی چندان سالمی نیز ندارند، تهدید می‌کند. نگرانی زیادی در رابطه با درمان سرطان و دشواری‌های تحمل آن نیز وجود داشته و بیماران و خانواده‌هایشان اضطراب قابل توجهی را متحمل می‌شوند. با این همه، علم بشر روز به روز در حال پیشرفت بوده و روش‌های درمانی جدید در پزشکی پیشنهاد می‌شود. یکی از این روش‌ها که از سال‌ها پیش برای رفع ناراحتی‌ها و درد حاصل از بیماری انجام می‌شده، ماساژ درمانی بوده است. در بحث درمان انواع سرطان نیز با مطرح شدن رابطه سرطان و ماساژ تحقیقات فراوانی صورت گرفته که در این مقاله قصد داریم شما را با نتایج آن‌ها آشنا کنیم.
آیا واقعا ماساژ در درمان سرطان موثر است؟
پاسخ مثبت است! بررسی‌ها نشان داده دریافت حرکات مالشی بر روی ماهیچه‌ها و اعضای بدن، چیزی که از آن به عنوان ماساژ یاد می‌شود، تاثیر زیادی بر برقراری احساس آرامش و تسکین دردها دارد. زمانی که دستگاه ماساژور یا فرد متخصص این کار به انجام ماساژ می‌پردازد، بدن نسبت به این محرک پاسخ داده و ماده‌ای به نام آندروفین ترشح می‌کنند.
اندروفین در حقیقت نوعی ماده‌ی شیمیایی است که به طور طبیعی در غددی مانند هیپوتالاموس ترشح شده و بر کاهش و تسکین درد اثر مثبت می‌گذارد. بیمار مبتلا به سرطان، چه در حین درمان و چه در مراحل قبلی دچار درد و ناراحتی در قسمت‌های مختلف بدنش می‌شود. رابطه سرطان و ماساژ بیانگر این ادعاست که با اعمال ماساژ اصولی بر بدن بیمار، میزان اندروفین تولید شده در بدنش افزایش یافته و این خود موجب کاهش قابل توجه درد خواهد شد.
البته این ادعا، چنانچه نتایج حاصل شده از تحقیقات متعدد بر روی مبتلایان به سرطان نشان داده شده، کاملا صادق است. انجام یک ماساژ اصولی با رعایت شرایط و ضوابط مربوط به آن تنش‌ها و فشارهای وارد شده بر بیمار و حتی بی خوابی را می‌تواند درمان نماید. به دنبال تسکین دردهای وارده، امید به آینده و احساس آرامش در فرد تحقق یافته و نیروی لازم برای مسلط شدن به سرطان را باز می‌یابد. بنابراین وجود رابطه سرطان و ماساژ آنجا ثابت می‌شود که دردهای تحمیل شده در بیماری سرطان تسکین نسبی خواهند یافت.
ماساژ دادن اندام‌ها غیر از تسکین درد فواید دیگری نیز دارد!
تحقیقات انجام شده در این زمینه نشان داده که ماساژ درمانی علاوه بر کاهش احساس درد، در رفع حالت تهوع، اضطراب و فشار روحی وارد شده بر بیمار که قبل یا در حین شیمی درمانی رخ می‌دهد نیز موثر است. توجه به رابطه سرطان و ماساژ در مجموع به حفظ روحیه‌ی بیمار برای غلبه بر سختی‌های درمان بسیار راهگشا خواهد بود. بیمارانی که بر روی آن‌ها ماساژ درمانی همراه با درمان‌های دیگر سرطان انجام شده، گزارش کرده‌اند که ماساژ دریافتی سبب شده احساس بهتری پیدا کرده و با درد به مراتب کمتری روبرو شوند. در نتیجه نرخ غلبه بر بیماری سرطان در این افراد بالا تر بوده است و پس از آن، راحت‌تر به یک زندگی عادی بازگشته‌اند.
مزایای ویژه‌ی ماساژ در درمان سرطان
همان طور که گفتیم، بررسی رابطه سرطان و ماساژ ثابت کرده که انجام انواع ماساژ تاثیرات مثبت زیادی در بهبود علائم و عوارض این بیماری خواهد گذاشت. بنابراین برای کمک به بیماران سرطانی، می‌بایست از درمانگران متخصص در انجام ماساژ چه به صورت دستی و چه دستگاهی، بهره گرفت. برخی از مزایای ماساژ درمانی بر روی این افراد را به طور مختصر در زیر ذکر می‌کنیم.
- کمک به تسکین درد (که هم می‌تواند حاصل از بیماری و هم شیمی درمانی باشد)
- مفید برای رفع حالت تهوع
- موثر در برطرف کردن خستگی
- برگرداندن نسبی توان جسمی از دست رفته
- جایگزین کردن اضطراب و ترس بیمار با آرامش و امید
- بالا بردن روحیه، انگیزه، اعتماد بنفس و امید به آینده در بیمار
- برطرف کردن بی خوابی (که می‌تواند از عوارض درمان نیز باشد)
- کمک به تقویت و تسریع گردش خون ( کمک به دفع مواد زائد بدن و رفع خستگی)
- ایجاد حس بهتر در بیمار، نسبت به بدن خود
آیا ماساژ برای افراد مبتلا به سرطان ضرری ندارد؟
این سوال برای بسیاری از افراد ممکن است پیش بیاید که آیا انجام ماساژ با توجه به رابطه سرطان و ماساژ هیچ گونه خطری نخواهد داشت؟ در حقیقت این مساله از ماهیت سرطان به عنوان یک توده سلولی آلوده با تقسیمات کنترل نشده ناشی می‌شود که با مالش دادن عضلات احتمال جابجایی و پخش شدن آن در بدن وجود دارد.
در بدن ما شبکه‌ای از ارتباطات مشابه با رگ‌های خونی وجود دارد که مایعی به نام لنف در آن جریان دارد. این سیستم که با نام لیمفاتیک شناخته می شود، در دفع مواد زائد بدن نقش دارد. منتقدین معتقدند اگر سلول‌های آلوده به سرطان به آن راه پیدا کنند، به راحتی امکان گسترش خواهند داشت. چاره‌ی این امر، آنست که در انجام ماساژ دقت داشته باشید که از مالش محلی از بدن که تومور یا غده‌ی سرطانی در آن رشد نموده، خودداری کنید.
به بیان بهتر شرایط انجام ماساژ برای بیماران مبتلا به سرطان بی قید و شرط نبوده و باید در کنار رابطه سرطان و ماساژ، به شرایط آن نیز دقت کرد. برای مثال، از ماساژ عضو مبتلا به تومور سرطانی یا اعضایی از بدن که به تازگی تحت پرتو درمانی قرار گرفته باید خودداری شود. اگر این شرایط رعایت شوند، یک ماساژ ملایم بر روی اعضای بدن بدون هیچ خطر جدی برای فردی که در هر محله از بیماری قرار دارد، مفید عمل می‌کند. اطمینان حاصل کنید که گردش لمف در بدن، سبب گسترش سطان نشده و استفاده از رابطه سرطان و ماساژ راهگشا خواهد بود.
نکات قابل توجه در ماساژ درمانی
در قسمت‌های قبلی از این مقاله به جلوگیری از ماساژ نواحی تومور دار یا نواحی در حال درمان پرداختیم. رعایت این موضوع، برای اینکه فشار، ناراحتی و درد در موضع مورد نظر تشدید نشود، ضروری است. اما جدا از این مساله، نکات دیگری نیز وجود دارند که تحقق بهتر رابطه سرطان و ماساژ، کمک می‌کنند.
استفاده از روغن‌های درمانی
همراه کردن ماساژ با استفاده از یک روغن مفید، در دستیابی به نتیجه‌ی مورد نظر بسیار موثر خواهد بود. روغن‌ها علاوه بر کمک به تسهیل حرکت دستان ماساژور بر روی پوست بدن، سبب تغذیه‌ی نواحی مورد نظر نیز می‌شوند. برخی گزارشات نشان می‌دهند که مالش سطح پوست با کمک انواع روغن یا ترکیبی از آن‌ها، برای خونسازی و رفع کم‌خونی نیز موثر واقع می‌شود.
روغن‌ها فواید گسترده‌ی دیگری نیز به ارمغان می‌آورند؛ مانند کمک به دفع مواد زائد بدن، پخش جریان انرژی و گرم کردن عضلات بدن. البته توجه به این نکته نیز مهم است که طرز اعمال حرکات ماساژ و نوع روغنی که مورد استفاده قرار می‌گیرد، باید متناسب با مزاج بیمار انتخاب شود. برای مثال، برخی روغن‌ها مانند روغن نیلوفر و روغن کدو، برای افراد گرم مزاج، و روغن بابونه و دارچین برای ماساژ سرد مزاجان پیشنهاد می‌شود.
مشخص است که استفاده از یک روغن مغذی و مفید رابطه سرطان و ماساژ را شدت می‌بخشد. به طور کلی معمول‌ترین روغن‌های مورد استفاده در ماساژ درمانی عبارتند از: روغن زیتون، کرچک، بادام تلخ یا بادام شیرین، سیاه دانه، کنجد، زرده تخم مرغ، دارچین، رازیانه و… .
اتخاذ روش های صحیح انجام ماساژ
روش‌های انجام ماساژ می‌تواند متعدد باشد، اما بدون شک برای تاثیر بهتر بر روی بیمار، می‌بایست بر اساس اصول صحیح و علمی خود صورت پذیرد. نقاطی که با مالش آن‌ها سعی در بهبود حال بیمار مبتلا به سرطان داریم نیز می‌تواند متفاوت باشد. برای مثال، ماساژ کف پا که اعصاب موجود در آن با اعصاب تمامی نقاط بدن ارتباط دارد، شیوه‌ای بسیار موثر در این باره بوده است. پس یکی از نقاطی که در بررسی رابطه سرطان و ماساژ مورد اهمیت واقع می‌شود، کف پاهای بیمار است.
یک ماساژور حرفه‌ای (به خصوص درمانگر بیماران حساسی مانند بیمار سرطانی)، می‌بایست به نقاط عصبی حساس بدن مسلط باشد. حتی گفته می‌شود انجام یک ماساژ نرم و ملایم برای افراد عصبی و پرخاشگر، و یک ماساژ نسبتا تند و فشاردار برای افراد کم تحرک‌تر (اصطلاحا بلغمی مزاج) توصیه می‌شود.
بنابراین در مجموع مواردی که در بالا گفته شد، ذکر کردیم که به غیر از نواحی بدن که دچار تومورهای سرطانی و التهاب عفونی هستند، باقی قسمت‌ها قابلیت دریافت ماساژ را دارند. رابطه سرطان و ماساژ ارتباط تنگاتنگی است که تسکین دردها و دریافت آرامش روحی روانی را برای بیمار محقق می‌سازد. استفاده‌ی آگاهانه و حرفه‌ای از این موضوع، در کنار رعایت شرایط و ضوابط مربوط به آن برای بیماری که با درمان‌های سخت شیمی درمانی روحیه‌ی خود را از دست می‌دهد، بسیار مفید خواهد.
