گل گاوزبان (Viper’s bugloss) از انواع گیاهان دارویی است که در طب سنتی بسیار پیشنهاد می‌گردد. خواص گل گاوزبان شامل تصفیه خون، درمان برونشیت و سرماخوردگی، ادرارآور، از بین بردن تنگی نفس و سرفه و … می‌باشد.
از گل‌ها و برگ‌های این گیاه می‌توان به‌عنوان چاشنی در نوشیدنی‌های تابستانی استفاده کرد.
گل‌های این گیاه را می‌توان برای تهیه مربا استفاده کرد.
گل‌ها و برگ‌های این گیاه را می‌توان در سالاد و سوپ به‌کار برد.
از این گیاه می‌توان عسل مرغوبی به‌دست آورد چون گل‌های این گیاه شهد زیادی تولید می‌کنند و عسل مرغوبی از آن حاصل می‌شود.
خواص درمانی گل گاو زبان
گل‌گاوزبان دارای طبع گرم و خشک است.
برای این گیاه، فواید زیادی نام برده‌اند، مهم‌ترین آن‌ها که به اثبات رسیده و تقریباً تمامی اطبا از گذشته تا حال بر آن توافق دارند؛ عبارت است از:
تقویت‌کننده اعصاب و روان و حواس پنجگانه، و نشاط‌آور است.
در درمان اختلال حواس کاربرد فراوانی دارد.
شکم را نرم و کیسه صفرا را باز می‌کند، اَخلاط سوخته سوداوی را از معده خارج و عوارض آن را از بین می‌برد.
در تنظیم اختلالات ادراری و تعریق، موثر است.
برای درمان سرماخوردگی، تنگی نفس و گلودرد، مفید است؛ به‌ویژه زمانی‌که با عسل طبیعی مخلوط شود.
برگ تازه آن برای درمان جوش‌های چرکین دهان اطفال، برفک، سستی بیخ دندان و رفع حرارت دهان موثر است.
عرق گل‌گاوزبان برای امراض سوداوی، وسواس و خفقان مفید است.
دارای منیزیم بوده و از سرطان پیشگیری می‌کند.
خواص درمانی گل گاو زبان
درمان مشکلات مختلف پوست
دانه‌های گل گاوزبان مملو از روغن‌های طبیعی هستند. روغنی که از این دانه‌ها استخراج می‌شود، می‌تواند به درمان انواع بسیاری از مشکلات پوستی کمک کند. اگر مبتلا به اگزما هستید، می‌توانید هر قدر که دل‌تان بخواهد از این روغن روی پوست‌تان بمالید تا از شر خارش و خشکی پوست خلاص شوید. همچنین، اگر بعد از ابتلا به اگزما، لکه‌های زبری روی پوست‌تان باقی ماندند، این روغن می‌تواند به نرمی و تسکین آن‌ها کمک کند.
درماتیت (التهاب پوستی)
وقتی صحبت از درماتیت یا همان التهاب پوستی به میان می‌آید، باید بگوییم استفاده از روغن گل گاوزبان به عنوان یک درمان عالی برای این مشکل به شمار می‌آید. درماتیت باعث ایجاد قرمزی و خارش پوست می‌شود، و بیشتر متخصصان پوست معتقدند درمان این بیماری بسیار دشوار است. با استفاده از این روغن، نه تنها می‌توانید علائم این وضعیت را تسکین دهید، بلکه آن را به طور کامل درمان نمایید.
مرطوب کننده‌ی طبیعی پوست
حتی اگر دچار بیماری‌های پوستی نیز نباشید، باز هم ممکن است روغن گل گاوزبان به دردتان بخورد. این روغن به عنوان یک مرطوب کننده‌ی طبیعی عمل می‌کند و قادر است به لایه‌های عمیق پوست نفوذ کند. استفاده‌ی مرتب از روغن گل گاوزبان پوست‌تان را نرم و لطیف نگه می‌دارد.
درمان فولیکولیتیس مو
گل گاوزبان غالبا به عنوان یک راه درمانی برای وضعیتی به کار می‌رود که به فولیکولیتیس مشهور است. در این وضعیت،فولیکول‌های موی‌تان در اثر عفونت ملتهب می‌شوند و آسیب می‌بینند، و در نتیجه به شدت دچار ریزش مو می‌شوید. آدم‌هایی که به وضعیت ظاهری‌شان بسیار اهمیت می‌دهند، نمی‌توانند در مقابل ریزش مو یا نازک شدن موهای‌شان ساکت بنشینند.
درمان شوره
در دنیای امروز، شوره و خارش سر از جمله مشکلات شایع مرتبط با مو هستند. این مشکلات می‌توانند ناشی از رژیم غذاییناسالم، آلودگی هوا یا هر چیز دیگری باشند که فکرشان را بکنید. بدترین خبر این‌که، این مشکلات را نمی‌توانید به راحتی بر طرف نمایید. ولی خوشبختانه، اگر از روغن گل گاوزبان استفاده کنید احتمالا به چنین مشکلاتی دچار نخواهید شد، و در عوض، از داشتن گیسوانی پر پشت و درخشان به خود افتخار خواهید کرد
تنظیم قند خون
چنان‌چه مبتلا به دیابت هستید، حتما عاشق گل گاوزبان خواهید شد. برای تنظیم سطوح قند خون‌تان، به جای تزریق انسولین می‌توانید از گل گاوزبان استفاده کنید.
افزایش تمرکز
اگر علائم اختلال کم‌توجهی بیش‌فعالی فرزندتان، درمانده و ناتوان‌تان کرده است، مکمل‌های گل گاوزبان را امتحان کنید. این داروی گیاهی به خاطر تاثیرات‌اش بر افزایش قدرت و تمرکز ذهنی مشهور است. شاید کودک‌تان با مصرف گل گاوزبان، در نهایت بتواند بیشتر از ۵ دقیقه، سر جای‌اش بنشیند!
کاهش ولع مصرف الکل
اعتیاد به الکل می‌تواند زندگی‌تان را نابود کند. به همین دلیل، خلاصی از شر این اعتیاد بسیار اهمیت دارد. اگر برای ترک اعتیاد الکل به دنبال درمان‌ها معمول هستید، می‌توانید یک بار، گل گاوزبان را نیز امتحان کنید. گل گاوزبان با سرکوب برخیپیام‌رسان‌های عصبی خاص، قادر است ولع‌تان را به مصرف الکل کاهش دهد. همچنین، این داروی گیاه می‌تواند به بهبود وضعیت خواب افراد الکلی کمک کند.
بهبود سلامت عمومی بدن
گل گاوزبان علاوه بر تمام این فواید که تا به حال گفته شد، غنی از مواد مغذی است. گل گاوزبان حاوی اسیدهای چرب امگا،اسید فولیک، مجموعه‌ی ویتامین‌های B، منیزیوم، و پتاسیم است. تمام این مواد مغذی برای بدن بسیار ضروری هستند و می‌توانند به بهبود سلامتی و تن‌درستی عمومی بدن کمک کنند.
پیشگیری از نوسان های خلقی مرتبط با یائسگی
بسیاری از زنان یائسه از مکمل‌های گل گاوزبان استفاده می‌کنند. برای پیشگیری از نوسانات خلقی، که پیش از بروز یائسگی در میان زنان شایع است، به جای استفاده از درمان‌های هورمونی پر حرف و حدیث، می‌توانید از مکمل‌های گل گاوزبان استفاده کنید.
پیشگیری از نوسان های خلقی مرتبط با یائسگی با گل گاو زبان
بهبود سیستم ایمنی بدن
بیشتر مشکلات و بیماری های بدن ناشی از ضعف سیستم ایمنی بدن است که گل گاوزبان با داشتن خواص بی شمار خود به تقویت این سیستم ایمنی بدن کمک می کند.
خواص ضد سرطانی
گل گاوزبان سرشار از عنصر منیزیم است و منیزیم نیز خاصیت ضدسرطانی دارد . سرطان های مختلف مثل پروستات، پستان و کبد می توانند با مصرف گل گاوزبان درمان شوند. دانشمندان اخیرا به نتایجی دست یافته اند که بسیاری از سرطان ها با تغییر رژیم غذایی درمان می‌شوند.
بهبود عملکرد روده
روغن گل گاوزبان برای تحرکات روده ای بسیار مفید است و باعث بهبود عملکرد روده ها می‌شود. افرادی که دچار تنبلی روده و سایر مشکلات این عضو از بدن شان هستند گل گاوزبان را فراموش نکنن.
درمان عفونت دستگاه ادراری
گل گاوزبان مقدار بسیار زیادی پتاسیم و کلسیم دارد که هردوی این عناصر بسیار ادرار آور هستند از طذفی به خاطر سیستم ضد عفونی کنندگی این گیاه علاوه بر از بین بردن عفونت ها باعث افزایش دفعات ادرار شده و عفونت دستگاه ادرای را درمان می‌کند.
درمان آرتریت
گل گاوزبان به دلیل دارا بودن آلکوالویید یک درمان ضد آرتریت و ضد روماتیسم و ضد التهاب است.
بهبود عملکرد مثانه
همانطور که گفتیم گل گاوزبان باعث سلامت دستگاه ادراری می شود و جلوی عفونت مثانه را می‌گیرد. همچنین در درمان تکرر ادرار نیز بسیار مفید است. البته زنان باردار و کودکان باید از مصرف گل گاوزبان اجتناب کنند.
حفظ تعادل هورمونی
گل گاوزبان به دلیل داشتن اسید گاما لینولنیک به حفظ تعادل هورمونی بدن انسان کمک می کند . عدم تعادل هورمونی می تواند موجب اختلالات شدید در سلامت بدن انسان می‌شود.
درمان اختلال بیش فعالی
برخی مطالعات نشان دادند که گل گاوزبان در درمان اختلالات بیش فعالی بسیار مفید بوده است. اختلال بیش فعالی مانعی برای رشد سریع و مناسب کودک است. از انجایی که گل گاوزبان حواس ۵ گانه را تقویت می کند می‌تواند باعث تمرکز بیشتر و درمان اختلال بیش فعالی شود.
بهبود سلامت استخوان ها
همانطور که ذکر کردیم گل گاوزبان مقدار زیادی کلسیم دارد و این کلسیم بر سلامت استخوان ها تاثیر بسیار زیادی دارد و در سنین میانسالی باعث جلوگیری از پوکی استخوان می‌شود.
تصفیه کننده خون
در کنار تمام خواص منحصر به فرد این گیاه دارویی باید از یک خاصیت عالی دیگر نیز نام ببریم و آن قدرت تصفیه کنندگی خون است. در بیشتر کشورهای اروپایی به دلیل این خاصیت خوب گل گاوزبان از آن به عنوان یک سبزی در سالاد استفاده می شود و به وفور نیز مصرف می‌شود.
مصرف گل گاو زبان در بارداری، شیردهی و در کودکان
زنان باردار بایستی از مصرف گل گاو زبان در ایام حاملگی خودداری نمایند.چرا که به علت داشتن آلکالوئیدها ممکن است باعث آسیب به جنین شود.
بسیاری تصور می کنند مصرف داروهای گیاهی برخلاف داروهای شیمیایی کاملاً بی ضرر و بدون عوارض است؛ در حالی که امروزه ثابت شده عوارض داروهای گیاهی دست کمی از داروهای شیمیایی ندارد. این مسئله به خصوص در دوران بارداری اهمیت بیشتری دارد و زنان حامله بایستی از هرگونه مصرف خودسرانه انواع جوشانده ها یا دم کرده های گیاهی در بارداری خودداری کنند.
همچنین گل گاوزبان به علت داشتن آلکالوئید برای زنان شیرده و کودکان نیز مضر است، مصرف بیش از پنج روز متوالی این گیاه ممکن است باعث عادت ماهانه در زنان شود؛ بنابراین پس از پنج روز استفاده از آن در صورت نیاز، سه روز فاصله انداخته، سپس دوباره مصرف کنید.
با این حال ، کارشناسان مصرف دَم کرده برگ گل گاوزبان همراه با رازیانه را برای افزایش شیر مادران شیرده توصیه می نمایند.
مصرف گل گاو زبان در بارداری، شیردهی و در کودکان
خواص گل گاو زبان برای قاعدگی و پریود
اگر دچار اختلال در چرخه قاعدگی هستید، پیشنهاد می کنیم تا گل گاوزبان بخورید. این را باید بدانید که مصرف بیش از پنج روز پشت سر هم دمنوش گل گاوزبان، باعث می شود تا خانمها به موقع پریود شوند. گفتنی است که دمنوش این گیاه به علت دارا بودن خواص ضد التهابی و ضد درد طبیعی برای درمان کمر درد و دل درد و سایر مشکلات در زمان قاعدگی مفید باشد.
روش تهیه دمنوش گل گاوزبان
دم کردن گل گاو زبان کار سختی نیست و ما در ادامه این مقاله از پارسی نو روش تهیه این دمنوش پر خاصیت را شرح می دهیم که امیدواریم مورد استفاده تان قرار گیرد.
برای شروع کار همانطوری که چایی را دم می کنید، مقداری گل گاوزبان(دو تا پنج مثقال) را با نیم لیتر آب جوش، مانند چای روی حرارت غیر مستقیم بخار کتری یا سماور قرار دهید و بگذارید تا به مدت ده دقیقه دم بکشد و بعد از دم کشیدن، اجازه دهید تا ده دقیقه بماند و بعد آن را بنوشید. در نظر داشته باشد که می توانید دو گرم گل گاو زبان را به صورت دمنوش درست کرده و سه بار در روز مورد مصرف قرار دهید.
فواید برگ تازه گل گاوزبان چیست؟
در بسیاری از کشورها، برگ های تازه گیاه گل گاوزبان را در زمان تهیه انواع سالاد مورد استفاده قرار می دهند.
همچنین بنا بر تاکیدات طب سنتی، در مراحل اولیه ناراحتی های ریوی و یا در زمان سرماخوردگی های همراه با تب، دم کرده برگ تازه گل گاوزبان به شدت توصیه می شود و این مشکلات را برطرف می کند.
مصرف روزی سه مرتبه و هر مرتبه ده میلی لیتر آب برگ تازه یا افشره گل گاوزبان برای درمان مشکلاتی مانند افسردگی، اندوه و یا اضطراب بسیار مفید است.
خواص روغن گل گاو زبان
روغن گل گاو زبان، برای درمان اختلالات پوستی از جمله اگزما، درماتیت سبورئیک که اغلب باعث خارش، قرمزی و پوسته ریزی مخصوصاً در ناحیه سر می شود و درماتیت عصبی که واکنش پوست نسبت به فشار های عصبی است که منجر به پوسته ریزی و خارش پوست می شود، مورد مصرف قرار می گیرد.
مضرات گل گاوزبان
برای زنان باردار مضر است : با توجه به حساسیت و بحرانی بودن دوره بارداری مصرف گل گاوزبان در این دوران برای خانم های باردار اصلا توصیه نمی‌شود.چرا که به علت داشتن آلکالوئیدها ممکن است باعث آسیب به جنین شود.
برای بیماران مبتلا به سنگ کلیه مضر است : برخی مطالعات ادعا کرده اند که گل گاوزبان برای بیماران مبتلا به ناراحتی سنگ کلیه ضرر دارد و ممکن است موجب تشدید درد و ناراحتی آنان شود.
باعث افزایش فشار خون می شود : گل گاوزبان باعث افزایش فشارخون می‌شود و مبتلایان به فشارخون بالا باید از مصرف آن اجتناب کنند. اگر مبتلایان به فشارخون می خواهند گل گاوزبان مصرف کنند باید در کنارش حتما از لیمو تازه نیز استفاده کنند تا اثر افزایش فشار خون را تا حدی کاهش دهند.
زیاده روی در مصرف گل گاو زبان به دلیل آلکالوئید موجود در آن، احتمال ابتلا به سرطان کبد را افزایش می دهد.