آیا به خاطر دارید که هنگامی که در کودکی قلقلک داده میشدید، چه احساسی را تجربه میکردید؟ قلقلک دادن نوزاد یکی از آن بازیهای مرسوم است که نسلها در خانوادهها ادامه داشته است.
سوالی که متاسفانه کمتر پرسیده میشود، اما شایستهی تامل است، آن است که آیا اصلا این بازی مناسبی است؟ کارشناسان معتقدند که قلقلک دادن نوزادان و کودکان، علیرغم نیت مثبت ما، میتواند به آنها آسیب وارد کند. ما در ادامهی این مطلب بیشتر به این موضوع میپردازیم.
چرا قلقلک دادن نوزاد مضر است؟
قلقلک دادن یک روش قطعی برای بازی است که افراد را در تماس با یکدیگر قرار میدهد. بازیای که همچنین به طور حتم خندههای فراوانی را در پی دارد؛ بنابراین قلقلک دادن، ظاهرا، نوعی بازی است که به نظر میرسد کودکان از آن لذت میبرند. در واقع، گاهی کودکان از والدین خود میخواهند که آنها را قلقلک دهند و ما نیز به عنوان والدین، بسیار از این پیشنهاد خوشحال میشویم.
اما پتی ویپفلر، میگوید: «در سالهای زیادی که با مراجعانم در رابطه با چالشهای عاطفیشان صحبت میکردم، بارها و بارها به موضوع قلقلک دادن برخوردم که از آن به عنوان یک تجربهی ناخوشایند یاد میشود. من کسانی را دیدم که وقتی در نزدیکی دیگران قرار میگیرند، نمیتوانند آرام باشند.
برای مثال آنها نمیتوانند در کنار همسرشان بخوابند یا همواره در نزدیکی با کسانی که دوست دارند، حالت تدافعی پیدا میکنند. هنگامی که از این افراد سوال میکردم که از چه چیز میترسند، در خاطراتشان به مواقعی برمیخوردم که قلقلک داده میشدند و آنها نمیتوانستند از بزرگسالان بخواهند که این کار را متوقف کنند.»
خطرات و ضررهای قلقلک دادن کودکان
مهمترین چیزی که قلقلک دادن نوزادان را به یک بازی نامناسب تبدیل میکند آن است که آنها در حین بازی نمیتوانند از شما بخواهند که متوقف شوید. خنده یک پاسخ ناخواسته در برابر قلقلک است و چیزی نیست که کودک بتواند به ارادهی خود از آن خودداری نماید.
اکثر ما اوقات ناخوشایند یا حتی ترسناکی را به یاد داریم که میخواستیم دیگر قلقلک داده نشویم، اما به قدری در حال خنده بودیم که نمیتوانستیم این را بگویم و به ناچار سعی میکردیم فرار کنیم.
ما به عنوان بزرگسال، برعکس آنچه که فکر میکنیم، قادر به خواندن ذهن کودکان نیستیم! ما معمولا تصور میکنیم که میتوانیم تشخیص دهیم چه زمانی باید قلقلک دادن را پایان داد. اما حقیقت این است که بسیاری از ما این مرز باریک را به سادگی رد میکنیم.
گذشته از این واقعیت که بسیاری از اوقات کودک نوپای شما ممکن است نتواند به شما بگوید که آیا از این بازی لذت میبرد یا نه.
وادار کردن کودک به اینکه به شما اجازه دهد او را قلقلک دهید، یک پیغام خطرناک در رابطه با استقلال بدنشان به آنها مخابره میکند. از دید کودک، قلقلکهای ناخواسته و اجباری بدان معناست که یک فرد بالغ حق دارد کاری که میخواهد را با بدن آنها انجام دهد، حتی اگر آنها از این کار خوششان نیاید.
این یک فکر ترسناک است و شما به عنوان والدین وظیفه دارید که از سنین پایین استقلال فیزیکی را به کودکانتان آموزش دهید. آنها باید بدانند که تنها کسی هستند که حق دارد بدنشان را کنترل کند و کسی نباید بدون اجازهی آنها، لمسشان کند.
در نتیجه، لازم است که به کودکان این اختیار را بدهیم که خودشان تصمیم بگیرند. به عبارت دیگر، اینکه اجازه دهیم کودکان نوپا نقش فعالتری در تصمیمگیریها داشته باشند، میتواند به مغز آنها در رشد تواناییها و مهارتهای لازم در تمام طول زندگی کمک کند.
چه بازیهایی سالم هستند؟
منظور از آنچه تا اینجا گفتیم، آن نیست که قلقلک با هدف سوءاستفاده از کودکان انجام میشود، بلکه متخصصان معتقدند که روشهای سالمتری وجود دارند که میتوانند جایگزین قلقلک دادن نوزادان و کودکان شوند. در یک بازی سالم، عموما قوانین زیر رعایت میشوند. این دستورالعملها کمک میکند تا یک بازی هم آموزنده و هم سرگرم کننده باشد. در یک بازی سالم:
به کودک احترام گذاشته میشود.
کودک راهی برای موفقیت شدن دارد.
سهم و نقش هر کودک به رسمیت شناخته میشود.
کودک میداند که از انتقاد و تحقیر در امان است.
کودک میتواند هرآنچه که میخواهد یا فکر میکند را بیان کند. ایدههای او ممکن است کارایی نداشته باشند و حتی لازم باشد محدودیتهایی درنظر گرفته بشود، اما افکار کودک در هر صورت ارزشمند شناخته و مورد استقبال واقع میشوند.
کودک مجبور نمیشود یک نقش تابع داشته باشد.
بزرگسال همواره در نزدیکی او حضور دارد تا از ایمنی کافی اطمینان حاصل شود.
برای ایجاد خنده در بازی، بزرگسالان نقش کمتری ایفا میکنند و این نقش آگاهانه به کودک واگذار میشود.
انجام بازیهای سالم با کودکان
والدین و فرزندان همواره به دنبال لحظاتی سرشار از خنده و بازیگوشی هستند. بازی کردن و ارتباط داشتن با هم بسیار خوب است و ما بزرگسالان به این دلیل قلقلک دادن را دوست داریم که به نظر میرسد یک میانبر سریع برای رسیدن به خنده و ارتباط برقرار کردن با کودک است.
ما دوست داریم خوشحالی کودکان را ببینیم و قلقلک دادن یکی از راههایی است که ما را به این مقصود میرساند.
اما به جای خندهی اجباری بدین طریق، میتوانیم در کودکانمان اعتماد به نفس ایجاد کنیم. میتوانیم کودک را دعوت کنیم تا ما را بغل کند و با هم بازی کرده و بخندیم. اگر ما راهی بیابیم که از طریق آن به کودک قدرت بیشتری بدهیم، آنگاه شاهد خندههای واقعی و ممتدشان خواهیم بود.
با کودک قایم باشک بازی کنید، اجازه دهید او روی پشت شما سوار شود و شبیه به یک سوارکار بخندد، یا به دنبال او بدوید و سعی کنید او را بگیرید و همزمان بخندید و لذت ببرد و شکست بخورید، تا کودک از قدرت خود بیاموزد. برای برقراری ارتباط بیشتر همچنین میتوانید با کودک کتاب بخوانید، او را ماساژ دهید و ….