درمان ترک پا
امروزه بحث زیبایی پوست نه تنها برای صورت بلکه برای کل سطح پوست بدن اهمیت پیدا کرده است. وجود جای زخم، لک و ترک در نقاط مختلف بدن از جمله پا صحنه‌ی ناخوشایندی است که باید برای درمان و رفع آن اقدام نمود. درمان ترک پا، امر بسیار ساده‌ای است منتها در صورتیکه بیماری داخلی موجب آن نشده و تنها به علت یکی از دلایل معمول رخ داده باشد. برای درمان ترک پا راهکارهای مختلفی وجود دارد که این راه‌حل‌ها اکثرا در بخش طب سنتی قرار گرفته و معمولا به روشی ساده و کم هزینه انجام می‌شوند. در بخش‌های بعدی به علل ایجاد و البته نحوه‌ی درمان ترک پا اشاره خواهد شد.
علت ایجاد ترک پا
دلایل زیادی برای ایجاد ترک پا وجود وجود دارد که بر حسب نوع علت، می‌توان ترک پا را درمان نمود. از عمده علل ترک پا می‌توان به ۱٫ وزن بالا، ۲٫ شستشوی زیاد، ۳٫ بیماری پسوریازیس، ۴٫ عفونت‌های قارچی، ۵٫ اگزما، ۶٫ بیماری کراتودرم، ۷٫ کمبود آب، ۸٫ کمبود برخی ویتامین‌ها، ۹٫ مصرف خودسرانه‌ی ویتامین‌ها، و… اشاره نمود.
وزن بالا
افرادی که توده‌ی بدنی و وزن بالایی دارند معمولا دچار ترک پا می‌شوند، در واقع افزایش وزن مساوی است با افزایش فشاری که به پوست کف پا وارد می‌شود، در نتیجه پوست کف پا ترک می‌خورد.
شستشوی زیاد
افرادی که دچار وسواس نظافت و شستشوی زیاد هستند و یا حتی کسانی که از استخر استفاده می‌کنند مثل مربیان وشناگرهای حرفه‌ای، قابلیت ایجاد ترک در کف پاهایشان وجود دارد. چرا که رطوبت بیش از حد باعث از دست رفتن چربی طبیعی پوست و در نتیجه ترک خوردن آن می‌شود.
بیماری پسوریازیس
به موجب بیماری پسوریازیس، پوست حالت کشسانی طبیعی خود را از دست داده و به فرم چرمی در می‌آید و همین امر باعث ترک خوردن پوست می‌شود. برای درمان ترک پا که حاصل از بیماری پسوریازیس است باید علاوه بر کرم‌های مرطوب کننده از پمادهای مخصوص جهت رفع پسوریازیس نیز استفاده نمود.
اگزما
اگزما در واقع علت‌های بسیاری دارد و باید ریشه‌ی اصلی این حساسیت پوستی را یافت. به طور کلی حساسیت‌های پوستی به علت تحریک کبد یا ریه و به دلیل کار با مواد شیمیایی و یا مصرف برخی مواد از جمله الکل و یا تداخل داروهای شیمیایی با یکدیگر ایجاد می‌شود. به طور کلی باید در نظر داشت برای درمان ترک پا به دلیل اگزما، باید علت اصلی آن را رفع نمود.
بیماری کراتودرم
بیماری کراتودرم یکی از علل مادرزادی ترک پا است که درمان خاصی برای آن وجود ندارد و تنها می‌توان با برخی داروها میزان آن را کاهش داد. در این بیماری فرد نمی‌تواند زیاد راه برود زیرا ترک‌های دردناکی در کف پای وی ایجاد می‌شود.
عفونت‌ها
در افراد مسن که پوست چربی خودش را از دست می‌دهد، میزان خشکی پوست افزایش یافته و محیط برای گسترش قارچ‌ها فراهم می‌شود. اگر ترک‌ها همراه با پوسته‌های ریز زیادی باشد باید به وجود قارچ در آن نقطه از پوست شک کرد.
کمبود آب بدن
ساده‌ترین نوع ترک پا حاصل از کم آبی بدن است که برای درمان ترک پا که به این دلیل ایجاد شده است باید مصرف مایعات و به خصوص آب را افزایش داد و از میزان مصرف نوشیدنی‌های گازدار و کافئین دار و… خودداری نمود.
کمبود و افزایش ویتامین‌ها
از جمله علل ترک پا می‌توان به کمبود برخی ویتامین‌های گروه B اشاره کرد. همچنین طبق نظر برخی پزشکان مصرف خودسرانه‌ی بعضی از ویتامین‌ها مثل A می‌تواند باعث ترک کف پا شوند.
دیابت و تیروئید
خشکی پوست و به دنبال آن ترک پا می‌تواند ناشی از بیماری‌هایی همچون دیابت، کم کاری تیروئید و کمبود اسیدهای چرب ضروری مانند گاما لینولئیک سید و آلفا لینولئیک اسید باشد. دیابت با ضعیف کردن گردش خون موجب خشکی پوست و در نتیجه ترک پا می‌شود.
درمان ترک پا
روش‌های مختلفی برای درمان ترک پا وجود دارد که در ذیل به آنها اشاره خواهد شد.
درمان ترک پا به روش شیمیایی
منظور از درمان ترک پا به روش شیمیایی در واقع استفاده از کرم‌هایی است که به وفور در بازار موجود هستند. اما با اینکه ممکن است ساده به نظر آید، باید نکاتی را در تهیه‌ی این کرم‌ها مد نظر قرار داد. از جمله این نکات می‌توان به پوشش‌دهی کامل پوست و ماندگاری روی پوست، رطوبت و آبرسانی کافی، قابلیت جذب بالا، خاصیت آنتی‌باکتریایی و… اشاره نمود. پوشش دهی کامل و ماندگاری بر روی پوست از آن جهت است که مدت زمان طولانی‌تری بر روی پوست بماند و از این حیث، از خشکی محافظت نماید. ترکیبات آنتی‌باکتریال به طور معمول ترکیباتی طبیعی مانند موم عسل، عصاره‌ی اکالیپتوس، بابونه و… هستند که علاوه بر ممانعت از تجمع قارچ‌ها، خاصیت ضد التهابی نیز دارند.
به طور کلی کرم‌های موجود در بازار برای درمان ترک پا حاوی ترکیباتی همچون اولئوزین جهت آبرسانی و رطوبت‌دهی به پوست هستند. اولئوزین ترکیبات چربی دوستی همچون گلیسرین، اوره و پارافین‌اند. در نظر داشته باشید که در زمان خرید کرم درمان ترک پا حتما بخش مربوط به ترکیبات سازنده‌ی آن را مطالعه نمایید و از خرید محصولاتی که در آنها از الکل، پارابن و فنوکسی اتانول استفاده شده، خودداری نمایید، زیرا موجب خشکی بیشتر پوست و ایجاد حساسیت می‌شوند.
درمان ترک پا به روش سنتی
در طب سنتی روش‌های مختلف و بدون ضرری برای درمان ترک پا وجود دارد. برخی از این روش‌ها عبارتند از:
روغن آرگان
خاصیت نرم‌کنندگی و مرطوب کنندگی داشته و موجب رفع کشیدگی پوست به علت خشکی می‌شود.
عسل و شیر
مخلوط شیر و عسل را به یک لگن کوچک حاوی آب گرم منتقل کرده و پاها را به مدت ۱۰ تا ۱۵ دقیقه داخل آن قرار دهید. همچنین برای تاثیر بیشتر می‌توان پرتقال نیز به این دستور اضافه نمود.
معجزه‌ی لیمو ترش
آب لیمو ترش را به آب گرم اضافه نموده و پاها را به مدت ۱۵ دقیقه در آن قرار دهید. همچنین می‌توان آب لیمو را با وازلین مخلوط کرد و با آن کف پاها را چرب نمود. افزودن نمک دریا به همراه آب لیمو و روغن زیتون نیز می‌تواند به از بین رفتن ترک پا کمک نماید.
گلیسرین
مخلوط گلیسرین و آب لیمو و یا گلیسرین و گلاب نیز قادر به درمان ترک پا است.
آرد برنج
عسل، آرد برنج، روغن زیتون و سرکه‌ی سیب را به نسبتی مخلوط کنید که خمیر نرمی حاصل شود. پس از گرم کردن پاها در آب گرم به مدت ۱۵ دقیقه، با این خمیر پاها را تمیز نمایید.
گل همیشه بهار
مخلوط عصاره‌ی گل همیشه بهار، گلیسرین و روغن شتر مرغ موجب درمان ترک پا می‌شود.
پارافین تراپی
مخلوط پارافین گرم و روغن نارگیل یا روغن کرچک می‌تواند اثری موفق در کاهش و درمان ترک پا داشته باشد. البته باید توجه داشت که بهتر است این درمان برای افراد دیابتی انجام نشود.
موز و آووکادو
خمیر حاصل از مخلوط موز و آووکادو و سپس شستشوی پا با آب گرم می‌تواند موجب رفع ترک پا شود.
سایر ترکیبات
از دیگر ترکیباتی که می‌توان در منزل برای رفع ترک پا استفاده نمود عبارتند از: روغن جوجوبا، سرکه، روغن نعنا، جوش شیرین، آلوئه‌ورا، حنا، و…
سایر روش‌ها
سنگ پا و پدیکور کردن پاها از راه‌های دیگری است که می‌توان برای رفع ترک پا از آنها کمک گرفت.
به طور کلی برای پیشگیری و یا حتی درمان ترک پا باید مواردی از جمله بهداشت فردی، چرب و مرطوب نگه داشتن پوست، ایستادن به مدت طولانی روی سطح سخت، افزایش وزن، استفاده‌ی طولانی مدت از صندل، کفش‌های پشت باز، پیاده‌روی طولانی مدت و… را رعایت نمود.
راه حل نهایی برای درمان ترک پا
با گرم شدن هوا، زمان پوشیدن صندل های تابستانه نزدیک می‌شود. در این زمان اهمیت داشتن پاشنه های سالم و بدون ترک بیشتر خواهد شد. ترک پا، که به دلیل مسائل هورمونی در خانم ها بیشتر از آقایان دیده می‌شود، در اثر عوامل متعددی به وجود می‌آید.
خشکی پوست، تماس بیش از حد با مواد شیمیایی، راه رفتن بدون جوراب روی فرش و موکت، کمبود ویتامین ها و مواد معدنی، بیماری هایی مانند اگزما و پسوریازیس و… از جمله علل ایجاد ترک پا هستند. اضافه وزن و چاقی نیز ترک پا را تشدید می‌کند.
صرف نظر از ظاهر نازیبا، ترک پا در مواردی با درد شدید همراه است و می‌تواند بسیار آزار دهنده باشد. با هم به بررسی راه های پیشگیری و درمان این پدیده می‌پردازیم.
تشخیص علت ترک پا
قبل از شروع به درمان، لازم است علت ایجاد ترک های پا را پیدا کنیم. این مشکل در بیشتر موارد ناشی از خشکی پوست است و با استفاده از مرطوب کننده ها درمان می‌شود اما علائم برخی بیماری ها نیز به ترک پا شباهت دارد. برای مثال بیماری صدفی یا پسوریازیس ترک های عمیق و دردناکی در ناحیۀ کف پا ایجاد می‌کند.
اگر پوست شما حالت چرمی پیدا کرده است و ترک ها قرمز و ملتهب هستند، احتمالاً به بیماری صدفی دچار شده‌اید. در این موارد، علاوه بر استفاده از مرطوب کننده، لازم است با تجویز پزشک از محصولات مراقبتی مخصوص استفاده شود.
بیماری دیگری که موجب خشکی و ترک در پوست پا می‌شود، قارچ است. این بیماری بیشتر در سنین بالا به وجود می‌آید. اگر ترک ها پوسته ریزی داشته باشند و علاوه بر کف پا و پاشنه، در اطراف ناخن ها نیز دیده شوند، احتمالاً پوست دچار بیماری قارچی شده است و باید تحت نظر پزشک درمان شود.
اگزما نیز یکی دیگر از علت های ایجاد ترک در پاهاست که باید ریشه یابی و سپس درمان شود.
در صورتی که ترک های پا ناشی از بیماری خاصی نباشند، به راحتی و با برخی درمان های خانگی قابل درمان خواهند بود. با استفاده از راهنمای زیر، ترک های پا برای همیشه درمان می‌شوند.
لایه برداری پوست پا
حتماً مشاهده کرده‌اید که در هنگام ایجاد ترک، پوست پا خشن و زبر می‌شود. بنابراین مرحلۀ اول برای درمان ترک ها، لایه برداری و برداشتن سلول های مرده است. روش های مختلفی برای این کار وجود دارد.
یکی از بهترین راه ها استفاده از سنگ پا است. یک ظرف را از آب گرم پر کنید و پاها را برای مدت ۱۵ دقیقه داخل آن قرار دهید. سپس با استفاده از سنگ پا، پوست را لایه برداری کنید.
پاها را بشویید و با ملایمت خشک کنید. بهتر است مقداری جوش شیرین یا چند قطره آب لیمو یا سرکۀ سیب به آب اضافه کنید. جوش شیرین یک لایه بردار سطحی مناسب است و پوست را نرم تر می‌کند. آب لیمو و سرکه نیز با داشتن خاصیت اسیدی، به فرآیند لایه برداری کمک می‌کنند.
نرم و مرطوب کردن پوست پاها
پس از لایه برداری، نوبت به تأمین رطوبت پوست پا می‌رسد. برند های مختلف، کرم های متعددی را برای تأمین رطوبت پاها تولید می‌کنند. می‌توانید بلافاصله پس از خشک کردن پاها، با استفاده از مرطوب کننده های مخصوص، پوست را ماساژ دهید و سپس جوراب نخی بپوشید.
درمان های خانگی مؤثری نیز وجود دارند که برخی از آنها را معرفی می‌کنیم:
گلیسیرین، آب لیمو و گلاب
پس از شستشو و لایه برداری، یک قاشق گلیسیرین، چند قطره گلاب و چند قطره آب لیمو را با هم مخلوط کنید و پاها را با آن ماساژ دهید. خاصیت اسیدی آب لیمو، خاصیت مرطوب کنندگی گلیسیرین و خواص ضد عفونی کننده و ضد التهاب گلاب در کنار هم، یک درمان مؤثر برای درمان ترک های پا ایجاد می‌کنند.
وازلین
وازلین یک مرطوب کنندۀ قوی است که به راحتی در دسترس همه قرار دارد. مقداری وازلین را با چند قطره آب لیمو مخلوط کنید و روی پاها بمالید.
روغن های گیاهی
انواع روغن های گیاهی مانند روغن زیتون، کنجد، نارگیل، روغن درخت چای و… می‌توانند در درمان ترک های پوستی بسیار مؤثر واقع شوند. کافی است پاها را لایه برداری کنید و بشویید و سپس با مقداری روغن ماساژ دهید.
عسل
عسل یک مرطوب کنندۀ طبیعی است که خواص آنتی باکتریال نیز دارد و به حفظ رطوبت پاها کمک فراوانی خواهد کرد. می‌توانید چند قاشق عسل را در مقداری آب گرم حل کنید و پاها را برای مدت ۲۰ دقیقه داخل آن قرار دهید.
روش دیگر این است که مقداری عسل را مستقیماً روی پاها بمالید و سپس با استفاده از یک کیسۀ نایلونی و جوراب آن را بپوشانید و اجازه دهید چند ساعت باقی بماند.
ویتامین E
چند کپسول ویتامین E تهیه و روغن داخل آنها را خارج کنید. این روغن را روی پوست پا ماساژ دهید. ویتامین E به حفظ سلامت و نرم شدن پوست پاها کمک می‌کند.
توصیه های نهایی برای درمان دائمی ترک پا
- به خاطر داشته باشید که استفاده از کرم ها و ماسک های خانگی، بدون تمیز کردن و لایه برداری پوست پا، مؤثر نخواهد بود. حتماً ابتدا پاها را بشویید و سلول های مرده را تا حد امکان بردارید.
- پوست های مرده را با دست نکنید. این کار شدت مشکلات را بیشتر خواهد کرد. برای برداشتن پوست های اضافه از قیچی های استریل استفاده کنید.
- ترک های عمیق ممکن است در مواردی منجر به خون‌ریزی شوند. در این حالت راه نفوذ میکروب ها به پوست باز شده است و احتمال بروز عفونت وجود دارد و لازم است اطراف زخم را تمیز نگه دارید و ضد عفونی کنید.
- روی فرش و موکت حتماً جوراب بپوشید و یا از صندل های مخصوص اتاق استفاده کنید. پوشیدن صندل های پرزدار و خزدار توصیه نمی‌شود.
- پس از شستشو، پاها را با ملایمت خشک کنید تا ترک ها تحریک نشوند.
- روزانه چند بار از مرطوب کننده های کف پا استفاده کنید.
- بهتر است پس از مصرف کرم ها یا دیگر محصولات مراقبتی، یک کیسۀ نایلونی روی پا بکشید و سپس جوراب به پا کنید. به این ترتیب مواد مؤثر برای مدت بیشتری روی پوست باقی می‌مانند و اثر گذاری بیشتری خواهند داشت.
- بهترین زمان برای استفاده از کرم ها و یا ماسک ها خانگی، قبل از خواب است. هر شب پاها را بشویید و با کرم یا روغن های خانگی ماساژ دهید. این کار هم باعث آرامش و خواب راحت می‌شود و هم در طول شب که فشاری روی پا نیست، به بازسازی پوست کمک می‌کند.
- درمان ترک های پا، به ویژه ترک های عمیق، به صبر و حوصله نیاز دارد. حتی پس از درمان ترک ها، لازم است هر روز از محصولات مراقبتی استفاده کنید.
